เชื่อเลยว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องที่ใกล้ตัวมากๆ ในชีวิตของเราเกิดมาต้องเคยเป็นสิวซักครั้งนึง แล้วสิวเหล่านี้เกิดจากอะไร รักษาอย่างไร วันนี้แอดมินมีคำตอบมาให้ค่ะ
สิว (Acne)
คือ การอักเสบของรูขน และต่อมไขมัน โดยปกติแล้วไขมันที่สร้างจากต่อมไขมันจะออกมาตามรูขุมขน หากมีการอุดตันของทางเดินก็จะทำให้เกิดสิวอุดตัน ลักษณะเป็นตุ่มเล็ก ๆ สีขาว หากมีการติดเชื้อ แบคทีเรีย เพิ่มเติมก็อาจจะทำให้เกิดการอักเสบได้ และหากสิวอักเสบมากขึ้นแล้ว ก็จะกลายเป็นตุ่มหนอง เรียกว่า สิวหัวช้าง และเป็นซีสต์ได้
กลไกการเกิดสิว (Pathophysiology)
- มีการสร้างไขมันจากต่อมไขมันมากผิดปกติ (Excess sebum production)
- มีการอุดตันทางเดินของท่อต่อมไขมัน (Follicular hyperkeratinizaion)
- มีการติดเชื้อซ้ำจากแบคทีเรีย (Bacterial colonization)
- เกิดการอักเสบ (Inflammation)
ชนิดของสิวสามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ
สิวไม่อักเสบ Noninflammatory acne และ สิวอักเสบ Inflammatory acne
สิวชนิดที่ไม่อักเสบ Noninflammatory acne
เรียกอีกอย่างว่า สิวอุดตัน (Comedones) ซึ่งยังสามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิดตามหัวสิว ได้แก่
-
สิวหัวปิด (หัวขาว – White head)
มีลักษณะเป็นตุ่มนูนไม่มีรูเปิด ความรู้สึกเหมือนเป็นไตแข็งๆใต้ผิวหนัง บีบออกยาก สิวชนิดนี้สามารถพัฒนาไปเป็นสิวอักเสบได้
-
สิวหัวเปิด (หัวดำ – Black head)
มีลักษณะเป็นตุ่มนูน เม็ดเล็กๆ มีรูเปิดทำปฏิกิริยากับอากาศ oxidation จึงทำให้เกิดจุดสีดำตรงกลาง
สิวชนิดอักเสบ Inflammatory acne
-
ผื่นนูน (papule)
คือสิวตุ่มแดง ขนาดเล็ก (ขนาดไม่เกิน 0.5 ซม.) พัฒนามาจากสิวอุดตัน ขนาดจะเล็กกว่าสิวแบบ Nodular Acne และไม่มีอาการเจ็บเท่าไหร่
-
ตุ่มใหญ่ (nodule)
ลักษณะเป็นตุ่มสีแดงขนาดใหญ่ (ขนาดเกิน 0.5 ซม.) อยู่ใต้ผิวหนัง จับดูจะรู้สึกเป็นไตแข็งๆ เมื่อสัมผัสจะรู้สึกเจ็บ แบคทีเรียและน้ำมันในตุ่มสิวแตกกระจายอยู่ใต้ผิวหนัง สิวจะอักเสบนานหลายวัน เมื่อหายอาจเกิดแผลเป็นได้
-
ตุ่มหนอง (pustule)
สิวอักเสบเหมือนกัน มีลักษณะเป็นตุ่มแดงและปวด ข้างบนตุ่มมีหัวหนองสีเหลือง อาจเกิดจากสิวมีการติดเชื้อแบคทีเรียอื่นแทรกซ้อน
-
สิวหัวช้าง (cyst)
สิวอักเสบรุนแรงทุกชนิดขึ้นรวมกันหนาแน่น หัวสิวมักแตก มีหนองเยอะ และมีเลือดไหลเยอะ สิวมักมีจำนวนมากที่ใบหน้า หน้าอก และแผ่นหลัง
สาเหตุ (Etiology)
ปัจจัยภายใน ได้แก่
-
- ช่วงวัยรุ่น Puberty มักเกิดฮอร์โมน androgens กระตุ้นการสร้างไขมันเพิ่มมากขึ้น ทำให้เกิดการอุดตัน
- ฮอร์โมน ที่เปลี่ยนไปเช่น ช่วงตั้งครรภ์ หรือมีรอบประจำเดือน
- ความเครียด
- กรรมพันธ์
- อาหารบางชนิด เช่น ส่วนประกอบของนม เนย ช็อกโกแลต หรือ อาหารมันๆ
ปัจจัยภายนอก ได้แก่
-
- เครื่องสำอางค์ การล้างหน้าไม่สะอาด
- อาการร้อนชื้น
การรักษา (Treatment)
การล้างหน้า (Cleansing)
การล้างหน้าควรล้างวันละ 2 ครั้ง เท่านั้น การล้างหน้าบ่อยๆ หรือใช้โฟมล้างหน้าที่มีฤทธิ์เป็นด่าง จะทำให้ผิวหนังมีค่า pH ที่สูงขึ้นส่งผลให้เกิดการทำลายในชั้นไขมันใต้ผิวหนังได้ แนะนำใช้โฟมล้างหน้าที่มีส่วนประกอบของ syndet (synthetic detergen) ช่วยให้มีค่า pH เป็นกลาง และ tricosan เป็นส่วนประกอบเพื่อยับยั้งแบคทีเรียที่ผิวหนัง
ยาทา (Topical agents)
โดยส่วนมากมักต้องใช้การรักษาควบคู่กัน Combination therapy ระหว่างยาทา และ ยารับประทานเพื่อผลการรักษาที่ดีที่สุด
Benzoyl Peroxide
เป็นยาละลายหัวสิว และฆ่าเชื้อ P. acnes โดยปกติมีในความเข้มข้น 2.5%, 5% ใช้ทาบริเวณที่มีปัญหาก่อนการล้างหน้า 5 นาทีและล้างออก ผลข้างเคียงที่พบได้คือ หน้าแห้ง ลอก
Retinoids
เป็นอนุพันธ์ของวิตามินซี ใช้ละลายหัวสิวและผลัดเซลล์ผิวได้เร็ว เหมาะสำหรับลดรอยดำ ลดการอุดตันและช่วยในการผลัดเซลล์ผิว จึงช่วยได้ดีมากในกลุ่มที่มีสิวอุดตัน โดยปกติมีในความเข้มข้น 0.025%, 0.5%ใช้ทาเฉพาะจุดที่มีปัญหา 1 ครั้งก่อนนอน หลีกเลี่ยงแสงแดดหลังจากใช้ยาชนิดนี้ ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์ ผลข้างเคียงคือ ผิวแห้ง ลอก
Adapalene (Differin)
เป็นอนุพันธ์ของวิตามินซี ใช้ละลายหัวสิวและผลัดเซลล์ผิวได้เร็ว ใช้ทาเฉพาะจุดที่มีปัญหา 1 ครั้งก่อนนอน หลีกเลี่ยงแสงแดดหลังจากใช้ยาชนิดนี้ พบผลข้างเคียงน้อยกว่า Retinoids
Epiduo
Topical erythromycin and clindamycin
ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรียชนิดทา ใช้ลดโอกาสติดเชื้อจากแบคทีเรีย สามารถทาได้ทั่วทั้งใบหน้า
Azelaic acid (Skinoren)
เป็นยารักษาสิวชนิดอักเสบและไม่อักเสบมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ C.acnes ลดการอุดตันของสิว และมีประสิทธิภาพในการลดรอยดำ
ยาเม็ดรับประทาน (Oral treatment)
การรักษาอื่นๆ
มาเด้คอลลาเจน (Made Collagen)
มาเด้คอลลาเจน มีส่วนประกอบของคอลลาเจน วิตามิน แร่ธาตุ ใช้สำหรับฉีดใบหน้า เพื่อลดการเกิดสิว ด้วยหลักกการ Homeopathy สามารถช่วยดีท้อกใบหน้า ลดการเกิดสิวอุดตัน อ่านเรื่องมาเดคอลลาเจน
การฉายแสง Blue light therapy
การฉายแสงสีฟ้า Blue light เป็นการรักษาสิวที่ได้รับการรับรองจาก FDA เนื่องจากคลื่นแสงสีฟ้าสามารถทำลายแหล่งอาหารของเชื้อ Propionibacterium acnes บนผิวหนังได้เป็นอย่างดี เหมาะสำหรับคนที่เป็นสิว สามารถใช้รักษาร่วมกับวิธีการอื่นๆได้ตามปกติ ระยะเวลาในการฉายแสง 15 นาที ระยะวเลา 1-2 ครั้งต่อสัปดาห์ ข้อดี ไม่เจ็บ ไม่มีผลข้างเคียง
การกดสิว acne extraction
การกดสิวเป็นการนำตัวเม็ดสิวออกจากใบหน้า เป็นอีกหนึ่งวิธีการในการระกษาสิว สามารถทำควบคู่กับวิธีการอื่นๆได้ การกดสิวต่างจากการบีบสิว เนื่องจากการบีบสิวจะทำให้แผลบนผิวหนังมีขนาดกว้างมากกว่าปกติส่งผลให้เกิดรอยแผลเป็นได้ค่อนข้างนาน การกดสิวที่ถูกวิธีควรทำการเปิดรูสิวด้วยเข็มหรือ เลเซอร์ก่อนกดออกทุกครั้ง แนะนำให้ทำโดยผู้เชี่ยวชาญ สถานที่ สะอาด ปลอดภัย เพื่อลดโอากาสเกิดการอักเสบของสิวและลดโอกาสในการติดเชื้อซ้ำซ้อน
Reference
1. Bienenfeld A, Nagler AR, Orlow SJ: Oral antibacterial therapy for acne vulgaris: An evidence-based review. Am J Clin Dermatol 18(4):469–490, 2017. doi: 10.1007/s40257-017-0267-z.
2. Blasiak RC, Stamey CR, Burkhart CN, et al: High-dose isotretinoin treatment and the rate of retrial, relapse, and adverse effects in patients with acne vulgaris. JAMA Dermatol 149(12):1392–1398, 2013. doi: 10.1001/jamadermatol.2013.6746.
3. Lee SY, Jamal MM, Nguyen ET, et al: Does exposure to isotretinoin increase the risk for the development of inflammatory bowel disease? A meta-analysis. Eur J Gastroenterol Hepatol 28(2):210–216, 2016. doi: 10.1097/MEG.0000000000000496.